جایگاه ایکات در ایران و مقایسه آن با ایکات هند

ایکات یا دارایی یکی از پارچه های سنتی بسیار زیبای ایران است که امروزه تنها در شهر یزد تولید می-شود که در سال های اخیر سطح تولید آن از نظر کمی و کیفی بسیار پایین آمده به طوری که حیات فعال خود را از دست داده است و چنان چه برای حفظ و احیای آن چاره ای اندیشیده نشود، به زودی در خطر نابودی کامل قرار خواهد گرفت. این پژوهش درصدد است تا با شناخت پیشینه ی ایکات در جهان و ایران و همچنین با شناخت ویژگی های فنی و هنری ایکات در هند و ایران به هدف اصلی که همانا شناسایی جایگاه ایکات ایران در مقایسه با ایکات هند است دست یابد. این پژوهش از نوع توصیفی استو شیوه مبتنی بر هدف آن علی مقایسه ای است. به همین منظور گردآوری داده ها به دو روش کتابخانه ای و میدانی انجام شده است. با توجه به مطالعات و بررسی های انجام شده پیرامون ابعاد مختلفِ تکنیکی و هنری ایکات ایران و مقایسه با ویژگی های فنی و هنری ایکات هند، این نتیجه حاصل شد که طرح ها و نقوش ایکات هند، از نظر نقش مایه بسیار غنی و گسترده است و در سه گروه عمده ی گیاهی، هندسی و انتزاعی، حیوانی و انسانی است که نقوش هندسی و انتزاعی در دو گروه دیگر نیز اشتراکاتی دارد. اما در ایکات ایران، نقوش هندسی تنها نقوشی هستند که امروزه استفاده می شود. هرچند ایکات ایران همواره از نظر تکنیک بافت بر ایکات هندوستان برتری داشته، اما یکی از مراحل حساس و تعیین کننده در شکل گیری ایکات، فرایند و تکنیک رنگرزی آن است که از این نظر نیز هنرمندان هندی، به وجوه مختلفی از رنگرزی واقف بوده و تکنیک های متعددی را در تولیداتشان بکار می گیرند.